Je “comfortzone”. Een term die we te pas en te onpas voorbij zien komen. Als ik menig artikel mag geloven, moeten we allemaal en-masse uit onze comfortzone stappen.
Outside your comfortzone is where the magic happens
Eerlijk is eerlijk, ik gebruik de term binnen TeamForge ook regelmatig. Sterker nog “we prikkelen en dagen teams uit om uit hun comfortzone stappen” staat letterlijk zo op onze website.
Toch merk ik dat ik mij soms wat irriteer aan al die stap-uit-je-comfortzone berichten. Ik mis daarin vaak een belangrijke schakel: wat is die comfortzone eigenlijk en waarom verblijven we er zo graag in? Voor mij is begrijpen waar we het over hebben de eerste stap. Pas daarna kan ik bepalen óf ik eruit ga stappen, waarom ik dat zou doen en wat het mij dan mogelijk oplevert.
Dus, laten we beginnen met de kernvraag: wat is de “comfortzone” eigenlijk?
Wat is de “comfortzone”?
Judith Bardwick (Founder Bardwick & Associates) hanteert een definitie die in mijn beleving precies aangeeft waar het om gaat:
De comfortzone is een gedragstoestand waarin een persoon in een angst-neutrale toestand opereert, waarbij de persoon een beperkt aantal gedragingen gebruikt om een stabiel prestatieniveau te leveren, meestal zonder een gevoel van risico.
Er staan in deze definitie een paar zaken die mij prikkelen en die iedereen die succesvol “uit hun comfortzone” wil stappen moet begrijpen. Deze zaken komen verderop in dit artikel ook weer terug:
- Gedragstoestand
- Angst-neutrale toestand
- Stabiel prestatieniveau
- Zonder (gevoel van) risico
Platgeslagen: De comfortzone is dus 100% gedrag!
De kern van de comfortzone: gedrag
Even een belangrijke side-step voordat ik verder ga. Vanuit de gedragsanalyse is bewezen dat gedrag niet per definitie wordt bepaald door de situatie waarin een persoon verkeert. Exact daar zit de reden waarom personen die in hetzelfde schuitje zitten toch anders kunnen reageren. Wat ook is bewezen is dat gedrag “een functie is van de consequentie die je wenst te ervaren”. Je laat gedrag zien, omdat je probeert iets te krijgen wat je wil of omdat je probeert te voorkomen dat je iets krijgt wat je niet wil. Beide zijn positieve consequenties. Zet deze twee zaken bij elkaar en dan krijg je de volgende uitleg over gedrag:
Binnen een bepaalde situatie of omgeving, laten we gedrag zien, om binnen die situatie of omgeving een positieve consequentie te ervaren (ik krijg iets of ik voorkom iets).
Nu terug naar de “comfortzone”. Waarom is het zo moeilijk om eruit te stappen? Omdat het gedrag in deze zone (!) ons een positieve consequentie oplevert. Het is angst-neutraal en zonder risico: je voorkomt dus dat je iets krijgt wat je niet wil. Er is een stabiel prestatieniveau: je krijgt in de basis dus wat je (op dat moment) wil. Aanpassen van je gedrag vergroot de kans op negatieve consequenties: je krijgt wat je niet wil en / of je krijgt niet wat je wél wil. Waarom zou je dat doen? Klinkt niet heel aantrekkelijk, wel?
De fear-zone = de grens van je comfortzone
Onderstaande veel gebruikte afbeelding laat zien wat er “buiten de comfortzone” ligt. De eerste cirkel erbuiten is de “fear-zone”.
Fear, ofwel, angst komt voort uit een verwachting dat je mogelijk iets krijgt wat je niet wilt. Dat leidt tot gedrag ter voorkoming van. Een soort bescherming van wat je in je comfortzone hebt. Voor mij dus onderdeel van die comfortzone, maar wel de grens. De grens tussen je “angst-neutraal” gedragen en gedrag ter voorkoming van. De grens tussen gedrag gericht op een stabiel prestatieniveau versus gedrag ter voorkoming van een mogelijk ongewenst prestatieniveau.
Uit je comfortzone stappen
Gedrag dat je laat zien, moet beloond worden met een positief resultaat om er voor te zorgen dat je dat gedrag vaker laat zien. Zoals ik al beschreef is die beloning in de comfortzone bijna een vanzelfsprekendheid. Je gedrag leidt tot gewenst resultaat, dus waarom aanpassen? Sterker nog, pas dat gedrag aan en dan is het nog maar de vraag of het je iets oplevert (fear-zone).
Uit je comfortzone stappen moet dus iets opleveren. De moeite die je moet doen, het gedrag dat je laat zien moet je iets opleveren, in termen van “krijgen wat je wilt” of “voorkomen wat je niet wilt”.
En daarvoor moet je door de overige zones, zijnde “learning-zone” en “growth-zone”. De learning-zone leert je nieuwe skills en competenties. In een “veilige” omgeving maak je je de theorie eigen en leer je ze gebruiken. Daarna volgt de growth-zone waar je die geleerde skills en competenties leert toepassen in je dagelijks leven.
Dit is overigens nooit een lineair proces, maar dat terzijde.
Het start met het bepalen van het WAAROM
Niemand stapt zomaar uit zijn of haar comfortzone. Nogmaals, waarom zou je? Je gaat dat pas doen als je weet waarvoor, ofwel: als je weet wat het je gaat opleveren (een positief resultaat).
Uit je comfortzone stappen begint dus met het vaststellen van het einddoel, het resultaat dat je wenst te bereiken. Pas als je die helder hebt, kun je voor jezelf beslissen of de moeite die je moet doen, de pijn die je moet voelen, opweegt tegen datgene wat het moet opleveren: je krijgt wat je wil of je voorkomt dat je krijgt wat je niet wil! Alleen als datgene wat het je oplevert meer is dan wat het je kost, zul je overwegen je gedrag aan te passen en mogelijk uit je comfortzone stappen.
P.S. 1: voor managers en leiders: daar waar “je” staat, kun je ook je medewerker invullen. Wellicht dat dat helpt te begrijpen hoe je iemand kunt laten groeien en een positieve gedragsverandering door te laten maken.
P.S. 2: wat ik in dit artikel beschrijf is een (versimpelde) weergave van Organizational Behaviour Management, een op feiten en wetenschap gebaseerde manier van gedragsverandering. Het is het “best bewaarde geheim in managementland” om teams en teamleden maximaal te laten presteren. Wil je hier meer over weten, wil je weten wat dit voor jouw organisatie en / of team kan betekenen, schroom dan vooral niet om contact op te nemen.
